Wat is gestalttherapie?
Gestalttherapie gaat over de manier waarop je contact maakt met jezelf en anderen. Voluit contact maken en helemaal gezien worden zoals je bent, is best wel eng. Daarom hebben we allerlei manieren om het voor onszelf veilig te maken. Tegelijk hebben we behoeften. We gaan met anderen om, omdat we naar iets verlangen: verbinding, aandacht, begrip, liefde, samenwerking, gezelligheid of bevestiging. Als het contact niet oplevert wat we zoeken, dan ontstaat er spanning in onszelf. We voelen ons afgewezen, ongezien, of ongewenst. Zo kunnen we jarenlang pijn of verlangens in ons hart meedragen, zonder dat die beantwoord worden.
Overleven
Om te overleven zoeken we creatieve manieren om daarmee om te gaan. Bijvoorbeeld heel hard werken, veel voor anderen zorgen, sterk zijn of zoveel mogelijk tussen anderen zijn om maar niet bij onszelf te hoeven stilstaan. Vaak werkt dat een hele tijd, totdat het niet meer gaat. Dan hebben we zoveel nadruk gelegd op onze manier van overleven, dat de flexibiliteit ontbreekt om op een andere manier met onze situatie en behoeften om te gaan.
Klachten
Meestal ontstaan er dan spanningen of angsten in onszelf of onze relaties. We slapen slecht, gaan piekeren, voelen ons eenzaam of somber, voelen helemaal niets meer of juist extreem veel. Je wordt op de gekste momenten verdrietig, of maakt conflicten met mensen die belangrijk voor je zijn. Vaak gaat dit gepaard met lichamelijke klachten, zoals vermoeidheid, rugpijn, darmklachten, hoofdpijn, druk op de borst, benauwdheid of krachtverlies in lichaamsdelen. Dit is meestal een teken van weggedrukte emoties en behoeften. Vaak is dat het moment waarop je in therapie gaat. Je klachten staan daarbij voorop.
Leren door accepteren
In de gestalttherapie kijken we naar de oorzaak van de klachten: waar ben je uit balans geraakt, hoe maak je contact met jezelf en anderen, hoe zorg je voor je behoeften, welk deel van je sterke kanten dragen bij, en wat kun je nog ontwikkelen, zodat je meer ruimte krijgt? En ook: welke relaties zijn belangrijk voor je, zodat we die kunnen betrekken in je groeiproces?
Meestal werkt het niet om meteen van alles te veranderen. Belangrijkste is om eerst stil te staan bij wat er is, zodat je voelt en ontdekt wat er in je is, en waarop je vastloopt. Door dat te accepteren en er te laten zijn, ontstaat ruimte om op zoek te gaan naar meer manieren om met je behoeften of pijn om te gaan.
Hier en nu
De gestalttherapie werkt in het hier en nu. De dingen die je moeilijk vindt in het omgaan met jezelf en anderen, gebeuren ook in het contact met je therapeut. Doordat de therapeut goed oplet wat er tijdens de gesprekken gebeurt in het contact, in je lichaamshouding, of hoe je met jezelf omgaat, kan ze op een persoonlijke manier aan je teruggeven wat ze ziet en ervaart, en wat dit met haar doet. Ze helpt je op een accepterende en waarderende manier om ruimte te geven aan wie je bent. Zo wordt therapie een veilig plek om jezelf te ontdekken in relatie met een ander. De inzichten en nieuwe ervaringen die je daardoor in het contact met je therapeut opdoet, geven moed om te groeien.
Groeien is een proces
In de eerste gesprekken merk je dat er inzicht ontstaat en opluchting. Je krijgt door hoe het komt dat je vastloopt, je voelt je begrepen en gezien, en er ontstaat nieuwe ruimte om verder te kijken. Sommige cliënten stoppen dan met therapie, maar eigenlijk komt het er dan op aan. Het inzicht en begrip bieden je de mogelijkheid om een stap verder te gaan, namelijk om naast je bekende manier van overleven nieuwe manieren te zoeken om met je moeite of behoefte om te gaan. Dat voelt onbekend en ook spannend, want je weet niet van tevoren hoe dat uitpakt.
Voor het zetten van die stap is daarom moed nodig. Als je met steun van je therapeut en eventuele belangrijke anderen die stap aangaat, kun je een nieuw gebied ontwikkelen in je leven. Vaak gaat het dan om gebieden die je tot dan toe hebt weggedrukt, zoals: voelen, kwetsbaarheid toestaan, voor jezelf opkomen, grenzen stellen, vragen om wat je nodig hebt, met anderen delen wat er in je omgaat. Door deze andere kant te ontwikkelen, ontstaat er nieuwe balans in je leven, en word je flexibeler in het omgaan met situaties die je moeilijk vindt.
Psychosociale therapie
Gestalttherapie is een heel natuurlijke manier van therapie geven, die aansluit bij waar jij zit, zonder dat je wordt vastgepind op een diagnose of stappenplan. Daarbij ben ik ook ervaringsgericht psychosociaal therapeut. Dat biedt me de mogelijkheid voor het inzetten van extra tools als die je verder helpen in jouw situatie. Zo gebruik ik elementen uit de Emotionally Focused Therapy, relatietherapie, schematherapie, traumatherapie, systeemtherapie, gezinstherapie, hechtingstheorie, lichaamsgerichte therapie en psychosociale therapie.
Werkvormen
Ik houd ervan om situaties te visualiseren of in beweging te zetten. Dat spreekt een ander deel van je hersenen aan dan het ‘praatgedeelte’. Je komt dan meer in contact met het intuïtieve deel van jezelf, je onbewuste gevoelens en gedachten, of de taal van je lichaam.
Daarvoor zet ik samen met jou situaties in de ruimte neer met sportringen, waartussen je kunt bewegen, of met houten poppen op een bord. Als je veel innerlijke dialogen voert in jezelf, dan voer je in therapie een gesprek met jezelf door bijvoorbeeld elke stem een eigen stoel te geven. Zo ontdek je wat je vanbinnen denkt en voelt in een situatie die lastig voor je is. Daarbij staan we stil bij wat er in je lichaam gebeurt. Wat merk je op aan jezelf? En wat vertelt jou dat? Zo krijg je meer echt contact met jezelf.
Als gebeurtenissen, gedachten en gevoelens vooral chaotisch zijn, schep ik vaak helderheid door samen de dynamiek op een whiteboard te tekenen en te schrijven. Want soms helpt het als je met je verstand begrijpt wat er gebeurt, zodat je makkelijker je gevoelens erover kunt toestaan en een plek kunt geven.
Behandelplan
Tijdens het derde gesprek krijg je een behandelplan uitgereikt, die we samen bespreken. Als het goed is vind je hierin de aandachtspunten terug die in de voorgaande gesprekken naar voren zijn gekomen. Het behandelplan biedt een leidraad voor de manier waarop je in therapie aan jouw dilemma kunt werken.
Behandelovereenkomst
Ook krijg je een behandelovereenkomst. In de behandelovereenkomst staan persoonlijke gegevens vermeld, zoals je naam, adres, geboortedatum, verzekeraar, huisarts, eerdere relevante medische of therapeutische behandelingen en de algemene voorwaarden van Realation. De behandelovereenkomst is geen bindend contract, maar stelt vast dat er een afgesproken samenwerking is.
Als therapeut ben ik wettelijk verplicht om zowel een behandelplan als een behandelovereenkomst met je op te stellen.
Behandelduur en evaluatie
Hoe lang een behandeling precies duurt hangt af van je persoonlijke situatie. Gemiddeld duurt een behandeling zes tot tien gesprekken en soms iets langer. Tijdens elk derde gesprek evalueren we kort het verloop van de therapie en stellen we het behandelplan bij waar nodig. Ik ben altijd blij als je aangeeft hoe de therapie voor jou is en hoe ik nog beter kan aansluiten bij wat je nodig hebt. Je feedback is daarom van harte welkom.
Bij het beëindigen van de behandeling evalueren we kort wat de behandeling jou gebracht heeft, welke tips en tops je voor mij als therapeut hebt, en hoe je verder gaat.
Doorverwijzing
Soms blijkt dat je met aanvullende therapie nog een stap verder kunt groeien, bijvoorbeeld door traumatherapie (EMDR, brainspotting), psychomotorische therapie, haptotherapie of familieopstellingen. In dat geval verwijs ik je door binnen mijn netwerk.
Ter ondersteuning van je thuissituatie kun je daarnaast individuele, relatie- of gezinstherapie bij me blijven volgen. In dat geval stem ik met je andere therapeut af wat nodig is in jouw situatie.
Soms is er specialistische hulp nodig. De therapie die je bij mij volgt, blijkt dan een voorbereiding op de volgende stap. Via de huisarts verwijs ik je verder door.
'Leontine stelt de juiste vragen, accepteert en confronteert. Daarnaast beschikt ze over een flinke portie humor en zelfspot, waardoor onze gesprekken ook lucht kregen.'
Willeke
